Materialno-prawne wymagania Konwencji bazylejskiej do transgranicznego przemieszczania odpadów
Według Konwencji bazylejskiej, eksport (import) odpadów możliwy wyłącznie między państwami, które są stronami Konwencji albo które zawarły odpowiednie porozumienia lub umowy (art. 4 ust. 5, art. 11 Konwencji).
Reguła te została przeniesiona do ukraińskiego Statutu w sprawie kontroli nad transgranicznym przemieszczaniem odpadów niebezpiecznych i ich odzyskiem / unieszkodliwianiem.
Według Konwencji odpady niebezpieczne i inne odpady, które mają podlegać transgranicznemu przemieszczaniu, powinny zostać opakowane, oznakowane, zaopatrzone w dokument przewozowy i transportowane zgodnie z ogólnie przyjętymi i uznanymi międzynarodowymi zasadami i normami z dziedziny opakowalnictwa, znakowania i transportu oraz z uwzględnieniem odnośnych praktyk międzynarodowych (art. 4 ust. 7 pkt „b”, „c” Konwencji).
Odnośnie pierwszych trzech wymagań, w myśl art. 19 ust. 1 dyrektywy 2008/98/WE odpady niebezpieczne powinny być pakowane i oznakowywane zgodnie z obowiązującymi normami międzynarodowymi i wspólnotowymi; podczas przemieszczania takich odpadów w obrębie państwa członkowskiego powinien im towarzyszyć dokument identyfikacyjny.
Według ustawodawstwa ukraińskiego postępowanie z odpadami niebezpiecznymi podlegają ogólnym przepisom o postępowaniu z odpadami, jak również z ładunkami niebezpiecznymi. Szczegółowe przepisy o odpadach niebezpiecznych są zawarte w Warunkach licencji dla gospodarowania odpadami niebezpiecznymi[1]. Warunki licencji… konkretyzują wymagania do opakowań, wykorzystywanych dla gromadzenia i przechowywania odpadów niebezpiecznych.
Wszystkie odpady wytworzone na Ukrainie podlegają obowiązkowej paszportyzacji[2]; ładunkom niebezpiecznym powinny towarzyszyć odpowiednie dokumenty przewozowe[3]. Odpadom niebezpiecznym podczas przemieszczania powinny towarzyszyć paszport[4]i właściwe zezwolenie (licencja). Przemieszczenie to powinno odbywać się w specjalnych środkach transportu z odpowiednim oznakowaniem[5].
Odnośnie ogólnie przyjętych i uznanych międzynarodowych zasad i norm z dziedziny transportu odpadów, art. 18 dyrektywy 2008/98/WE zawiera zakaz mieszania odpadów niebezpiecznych oraz określa niektóre specjalne warunki, w których takie mieszanie może być dopuszczalne. Ukraińska ustawa o odpadach nie dopuszcza mieszania odpadów (z wyjątkiem przypadków, kiedy jest to uzasadnione technologicznie)[6].
Z powyższego wynika, że Konwencja Bazylejska i Dyrektywa 2008/98/WE stanowią, że odpady będące przedmiotem transgranicznego przemieszczania powinny być specjalnie opakowane, oznakowane oraz że towarzyszyć im powinien odpowiedni dokument przewozowy. Takie przemieszczanie powinno odpowiadać ogólnie przyjętym i uznanym międzynarodowym normom i standardom. Podobne normy zostały zawarte w prawie ukraińskim.
Źródło: W. Raczyńska.Odpady niebezpieczne w prawie ukraińskim (zgodność statusu prawnego z konwencją bazylejską i dyrektywą 2008/98/WE) (w:) Prawo i Środowisko. Kwartalnik, Warszawa, Lipiec-Wrzesień 2014, numer 3 (79)/2014, s. 126.
[1]Warunki licencji dla gospodarowania odpadami niebezpiecznymi zatwierdzone zarządzeniem Ministerstwa Środowiska i Zasobów Naturalnych Ukrainy z dnia 04.11.2011 r. № 433.
[2]Аrt. 26 ustawy o odpadach.
[3]Art. 20 ustawy z dnia 6 kwietnia 2000 r. № 1644-III otransporcietowarów niebezpiecznych.
[4]Wymagania Warunków licencji… oraz art. 34 ust. 6 ustawy o odpadach.
Paszport jestdokumentem zawierającym nazwę i kod odpadu oraz jego jakościowy i ilościowy skład.
Procedura państwowego monitoringu i paszportyzacji odpadówzatwierdzona jest uchwałą Gabinetu Ministrów Ukrainy z dnia 1 listopada 1999 r. № 2034.
[5]Wymagania higieniczne postępowania z odpadami przemysłowymi oraz określenia ich klasy zagrożenia dla zdrowia ludzi (Sanitarne normy 2.2.7.029-99).
[6]Art. 17 ust. 1 pkt„ж” ustawyo odpadach.
