tytul: Wymagania Konwencji bazylejskiej odnośnie zminimalizowania wytwarzania odpadów oraz unikania zanieczyszczenia odpadamitytul: Materialno-prawne wymagania Konwencji bazylejskiej do transgranicznego przemieszczania odpadówtytul: Etapy transgranicznego przemieszczania odpadów według Konwencji bazylejskiejtytul: Konflikty o Naturę 2000 - spór o obwodnicę Leśnicy we Wrocławiutytul: Czy farmy wiatrowe zagrażają sieci Natura 2000?tytul: Czy Natura 2000 zagraża turystyce w Zatoce Puckiej?tytul: Natura 2000 jako markatytul: Komunikacja społeczna w ramach programu Natura 2000

Natura 2000 podstawą rozwoju ekoturystyki w Dobkowie na pogórzu Kaczawskim

Mieszkańcy Dobkowa, niewielkiej dolnośląskiej wsi położonej na terenie gminy Świerzawa w powiecie złotoryjskim, traktują obszary włączone do sieci Natura 2000 jako swój najcenniejszy atut. Restrykcyjne regulacje programu przyczyniły się nie tylko do rozwoju agroturystyki w tej miejscowości, ale pomogły także zablokować szkodliwy dla środowiska projekt budowy fermy norek.

opublikowano 18 sierpnia 2014r.

Dobków (dawniej Klein Helmsdorf) to typowa wieś łańcuchowa ciągnąca się przez 3,5 km wzdłuż rzeki Bukownica oddzielającej Pogórze Kaczawskie od Gór Kaczawskich. Jej historia sięga średniowiecza, gdy za zgodą Henryka Brodatego sprowadzili się tutaj osadnicy z Frankonii. Do dziś w niemal nienaruszonym stanie zachowała się tu oryginalna sudecka architektura mieszkalna oraz cenne obiekty architektury sakralnej, jak np. kościół św. Idziego z końca XIV wieku i prawie trzydzieści kapliczek rozsianych po całej okolicy

W 2011 roku Dobków zwyciężył w konkursie zorganizowanym przez urząd marszałkowski, otrzymując tytuł najpiękniejszej wsi Dolnego Śląska. Swój udział w tym sukcesie miały walory krajobrazowe tego obszaru oraz działalność mieszkańców wsi, którzy postanowili zadbać o jej wizerunek i wykorzystać przyrodniczy potencjał okolic. Za cel postawili sobie zrównoważony rozwój miejscowości, gminy i całej Krainy Wygasłych Wulkanów, jak określa się region Gór i Pogórza Kaczawskiego. Jednym z najważniejszym dokonań założonego przez nich stowarzyszenia jest stworzenie innowacyjnego Ekomuzeum Rzemiosła, którego oferta skierowana jest nie tylko do przyjezdnych, ale i samych mieszkańców. Muzeum nie posiada swojego budynku – funkcjonuje jako idea realizowana przez gospodarstwa rzemieślników i artystów, którzy m.in. zapraszają gości do swoich pracowni, częstując ich przy tym produktami lokalnych rolników: miodem, jajkami, mlekiem, serami czy konfiturami. Ponadto muzeum wspiera rozwój tradycyjnego pszczelarstwa, fundując pasieki i przekazując wiedzę na temat ich użytkowania uboższym mieszkańcom wsi.

Kluczową rolę w rozwoju ekoturystyki i agroturystyki w Dobkowie odgrywa specjalny obszar ochrony siedlisk – Góry i Pogórze Kaczawskie (PLH020037) – który z trzech stron otacza wieś. Jest to jeden z najpiękniejszych i najlepiej zachowanych obszarów Sudetów Zachodnich. Większość jego powierzchni jest zalesiona, ale niektóre fragmenty wykorzystywane są jako łąki, pastwiska i grunty orne uprawiane metodami ekstensywnymi, czyli przyjaznymi środowisku. Na obszarze tym stwierdzono obecność aż 24 typów siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej. W okolicach Dobkowa można natknąć się na ginący gatunek mieczyka błotnego (Gladiolus palustris) oraz zanokcicy serpentynowej (Asplenium adulterinum). Ponadto znajdują się tu siedliska 15 gatunków zwierząt wymienionych w załączniku II Dyrektywy Siedliskowej, w tym 3 gatunki nocków, mopek, traszka grzebieniasta, bóbr, wydra, a z bezkręgowców np. pachnica dębowa (wyjątkowo rzadki okaz chrząszcza).

W 2008 roku holenderski inwestor Freddy Dominicus de Bruyn postanowił zbudować w tym uroczym zakątku przemysłową fermę norek – 18 000 m2 drewnianych baraków mających pomieścić docelowo do 55 tysięcy zwierząt. Dowodził przy tym, że inwestycja ta nie będzie miała negatywnego wpływu na środowisko. Odmiennego zdania byli mieszkańcy, których determinacja doprowadziła do wydania negatywnej decyzji przez burmistrza miasta i gminy Świerzawa. Decyzja ta została zaskarżona przez inwestora, któremu Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Legnicy przyznało rację. Mieszkańcy nie dali jednak za wygraną i zaskarżyli wydane orzeczenie w Sądzie Administracyjnym we Wrocławiu, powołując się przy tym m.in. na Konwencję Berneńską, według której norka amerykańska – jako gatunek obcy w Europie – stanowi największe zagrożenie dla bioróżnorodności gatunków rodzimych, w tym również tych, których siedliska włączone zostały do sieci Natura 2000. Mimo iż mieszkańcy przegrali i sprawa została ponownie przekazana do rozpatrzenia władzom gminy, inwestor zrezygnował z ponownego rozpoczęcia procedury uzyskiwania zgody. W każdej chwili może podjąć kolejną próbę, ale wszystko wskazuje na to, że opór mieszkańców skutecznie go zniechęcił.

Opracowano na podstawie:

•    L. Róg, Jak wieś Dobków postanowiła zmienić swoje oblicze [@:] http://wroclaw.gazeta.pl/wroclaw/1,35771,10467395.html
•    Ekomuzeum Rzemiosła w Dobkowie: http://ekomuzeum.info
•    Serwis miasta i gminy Świerzawa: http://www.swierzawa.pl/
•    Akcja protestacyjna przeciwko budowie fermy norek: http://www.ferma-norek.info/ferma_norek.htm
•    Portal naszemiasto.pl: http://jeleniagora.naszemiasto.pl/artykul/dobkow-nie-dla-holenderskiej-farmy-norek-nad-kaczawa,334438,art,t,id,tm.html
•    obszary.natura2000.pl
•    natura2000.org.pl
•    natura2000-dolnyslask.pl